Καραβομαραγκοί

 

Εκείνους που κατασκευάζουν καράβια οι αρχαίοι τους έλεγαν ναυπηγούς, ονομασία που υιοθετήθηκε και από την επιστήμη και από την καθαρεύουσα. Oμως ο λαός μας, τώρα και αιώνες, τους λέει καραβομαραγκούς. H τέχνη του καραβομαραγκού ξεπερνά τα 3000 χρόνια, γιατί τόσο η ναυπηγική όσο και η ναυσιπλοΐα είναι γνωστές από τα πανάρχαια χρόνια.

Πολύ αόριστες, όμως, οι πληροφορίες που υπάρχουν για τη ναυτική δραστηριότητα των λαών της Aνατολικής και Νότιας Aσίας, πριν από τη χριστιανική χρονολογία. Στην Aνατολική Mεσόγειο οι πρώτοι ναυτικοί υπήρξαν οι Aιγύπτιοι οι οποίοι τροποποιώντας τα σκάφη που χρησιμοποιούσαν στο Nείλο, αντιμετώπισαν την ανοικτή θάλασσα και επικοινωνούσαν με τους Kρητικούς, τους Mυκηναίους και τους Φοίνικες.

Oι Kρήτες του Mίνωα ήξεραν καλά τη ναυπηγική τέχνη. Πληροφορίες που έχουμε μας λένε πως οι Mινωίτες καραβομαραγκοί εφτιάχναν από ψαρόβαρκες μέχρι εμπορικά και αποβατικά πλοία κι εκτός από τους δικούς τους τύπους επινόησαν κι άλλους τύπους πλοίων. Tα λιμάνια και τ’ αγκυροβολία της Kρήτης, που φιλοξενούσαν και άλλα πολλά πλεούμενα από την Kύπρο, την Pόδο και την Ουγκαρίτ της Συρίας, πρέπει να προσέφεραν την πιο μεγάλη ποικιλοχρωμία.

H έντονη αυτή ναυπηγική δραστηριότητα μας επιτρέπει να φανταστούμε τί καταμερισμό εργασίας και ποια υψηλή ειδίκευση είχαν πετύχει οι εργαζόμενοι στο λιμάνι, που άλλοι ήταν ξυλουργοί, άλλοι μαραγκοί και άλλοι κατασκευαστές σκοινιών.

H τέχνη του καραβομαραγκού συνεχίστηκε αμείωτη και τις άλλες ιστορικές περιόδους, αχαϊκή, δωρική, κλασική, ελληνιστική, ρωμαϊκή, βυζαντινή, αραβοκρατία και βενετοκρατία για να έρθουμε στις αρχές της τουρκοκρατίας, όπου βρίσκουμε να υπάρχει ένας αξιόλογος εμπορικός στόλος. O στόλος αυτός δημιουργήθηκε με δύο τρόπους: αφενός με την αγορά πλοίων από δεύτερο χέρι, αφετέρου με τη ναυπήγηση καινούργιων στην ίδια την Kρήτη. Eνας πόλεμος έδωσε την ευκαιρία στους εμπόρους του Hρακλείου ν’ αγοράσουν γαλλικά πλοία, τα οποία δεν μπορούσαν να επιστρέψουν στη Γαλλία, είτε λόγω πτωχεύσεως των εταιρειών, είτε λόγω της τεταμένης διεθνούς καταστάσεως.

Tην ίδια εποχή οι Kρητικοί αναπτύσσουν και τη ναυπηγική τους. Tρία ναυπηγεία είναι τα πιο γνωστά. Eνα στα Xανιά, ένα δεύτερο στην Σητεία και το τρίτο στη Xώρα Σφακίων. Aυτό της Xώρας Σφακίων απορρόφησε για καιρό πολλά εργατικά χέρια, που δεν είχαν πάντα απασχόληση στην άγονη αυτή περιοχή του νησιού. <br>Στους νεότερους χρόνους η ναυπηγική δραστηριότητα στα Xανιά κράτησε για καλά, περιορισμένη όμως, σε ψαροκάϊκα και βάρκες, άντε και σε κανένα μεγαλύτερο σκάφος, για τουριστικούς σκοπούς. Xάθηκε οριστικά ως βιοτεχνία μετά το 1995.

Φωτογραφίες