«Ο κόσμος της εργασίας μέσα από το κάδρο του φωτογράφου»
Στη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα, όπου η διαρκής επέκταση και καθιέρωση της ολοένα και περισσότερο μονομερούς, ομογενοποιητικής οικονομικής πραγματικότητας της αγοράς, παρατηρείται η ριζική μεταβολή της τοπικής οικονομικής δραστηριότητας και συνακόλουθα της κουλτούρα που τη συνοδεύει. Τούτο προκύπτει από τη θεμελιακή σχέση της οικονομικής σφαίρας με την κοινωνική και πολιτισμική οργάνωση, μια διαλεκτική που συναντάται και στον τοπικό κοινωνικό χώρο. Μπορούμε επομένως να υποστηρίξουμε ότι, οι μορφές απασχόλησης έχουν υποστεί διαφοροποιήσεις σε σχέση με το παρελθόν, οδηγώντας σε αναδόμηση της αγοράς εργασίας, αλλά πολύ περισσότερο του συνολικού «κόσμου της εργασίας».
Όταν μιλάμε για τον «κόσμο της εργασίας», αναφερόμαστε στην ολότητα εκείνη που παρουσιάζει το χώρο της παραγωγής στην πολλαπλή του διάσταση, δηλαδή ως τη ζώσα παραγωγική, οικολογική και κοινωνικοπολιτισμική πραγματικοτητα της οποίας ρυθμιστικός παράγοντας αποτελεί η δράση των κοινωνικών υποκειμένων. Έτσι, οι επαγγελματικές συντεχνίες, η από κοινού οικογενειακή εργασία, οι στιγμές αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας μεταξύ των παραγωγών, η αισθητικά εναρμονισμένη εργασία με το δομημένο και φυσικό περιβάλλον και τέλος οι εκτός εργασίας στιγμές κοινωνικότητας, αποτελούν τον πυρήνα των εικόνων, που το κλείστρο της φωτογραφικής μηχανής έχει για πάντα εγκλωβίσει και μας παρουσιάζει στην παρούσα ενότητα.
Αυτή η σειρά από «ματιές στον παρελθοντικό εργασιακό βίο» της περιοχής των Χανίων, αποτελεί μια οπτική του «κόσμου της εργασίας» του χθες. Πρόκειται για ματιές που δηλώνουν με έμφαση τη ρήξη με το σήμερα, την έντονη αντίστιξη με τις σημερινές μορφές οργάνωσης της εργασίας, την ιδιαίτερη δομή των κοινωνικών σχέσεων και την έκφραση της κοινωνικότητας που αναπτύσσονταν κατά την παραγωγή και διάθεση των αγαθών.
Ταυτόχρονα δε θα πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι, η εστίαση του φωτογραφικού φακού τη στιγμή της επίπονης προσπάθειας να δαμαστεί η ύλη, το καδράρισμα στο λιτό χώρο με τα «πρωτόγονα» εργαλεία, και η απεικόνιση στον ασπρομαυρο καμβά των στιγμών μέθεξης και κεφιού, συχνά τείνουν να προσδιορίζουν και να οριοθετούν το πραγματικό. Η φωτογραφία λειτουργεί ως απτή απόδειξη του χθες, ενώ ταυτόχρονα αναπαράγει την ήδη γενικευμένη και αμετάβλητη εικόνα γύρω από την εργασία κατά το παρελθόν.
Κατά συνέπεια, το καδράρισμα και η αποκοπή του στιγμιαίου από το όλο στο οποίο εντάσσεται δε συνιστά πάντα την «αυθεντικότητα του συνόλου». Είναι μια επιλεκτική ματιά που θα πρέπει να εκληφθεί ως κάλεσμα στοχασμού για το χθες με βάση το σήμερα και ταυτόχρονα αναστοχασμού σε αυτό που συλλογικά βιώνετε σήμερα ως κοινωνική μεταβολή.